Onderwijs als maatschappelijke helpdesk

Het knaagt in het onderwijs; dat is duidelijk. Maar ga er eens over praten met iemand buiten het onderwijs:
“Maar jullie hebben toch heel veel vakantie?….nou dan!” Uitgepraat ben je. Of toch niet?

Nee, natuurlijk niet. Die dooddoener is wel bekend inmiddels. Daarmee versterk je de frustratie nog eens fijntjes. Want het zal je maar gebeuren dat je een vak hebt geleerd en daar met passie aan begint; dat die passie ontaard in onmacht over de invulling van je eigen vak. Maar je moet niet zeuren, want veel vakantie. Neem een voorbeeld aan presentatoren van door belastinggeld gefinancierde omroepen: die hebben drie maanden vakantie in de zomer en hun dikke salaris mogen ze meenemen: die klagen toch ook niet… O wacht, deze vergelijking klopt niet helemaal: ‘iets met salaris’ loopt niet parallel.

Leerkrachten hebben veel supporters, dat wel: mensen die aan de zijkant staan te schreeuwen dat je een luizenleven hebt; van boven mensen die vinden dat je naast leerkracht ook best een administratiekantoor kunt runnen om iedere zucht van een kind te kunnen registreren (want we willen wel alles op papier zien). Ondertussen achter je rug, op het schoolplein ouders met hun favoriete schoolpleingesprekken: ‘mijn kind komt echt tekort op deze school, bij deze juf…, laatst kreeg hij zelfs gewoon een keer straf!’. En onder je staan wankelende benen inmiddels: ‘voldoe ik nog wel; wil ik dit; hoort iemand mij?’.

Je zou iedereen toch een snuffelstage onderwijs gunnen: kijk even mee voordat je oordeelt, kijk even mee voordat je er taken bij gooit, kijk even mee voordat verhaal komt halen over kwaliteit.

Het onderwijs als maatschappelijke helpdesk: waar we zelf tekortschieten in de maatschappij, daar moet ‘het onderwijs’ het oplossen. Sociaal werker, advocaat, rechter, lifestyle coach, predikant, voedingsdeskundige, wijkagent, …zomaar een paar beroepen, kort samengevat als leerkracht. Logischerwijs krijg je van al die beroepen ook de vakantiedagen bij elkaar opgeteld. Schrale troost.

Cartoon: Niels Bongers

Spelfouten

Waarom zien mensen hun spelfouten niet?

Type- of spelfouten zijn feitelijk grote afleiders. Dat is precies de reden waarom het vaak voorkomt. Bij het nadenken over de inhoud van een verhaal, staat de spelling niet hoog op de prioriteitenlijst, het leidt alleen maar af en daarom wordt het gefilterd. Je hersenen hebben alle ruimte nodig om jouw verhaal te laten zeggen wat je bedoelt.

Ook wanneer je na het schrijven kritisch terugleest is de kans groot dat je details in de spelling niet zelf opmerkt; je kent de betekenis van de tekst en leest over fouten heen. De lezers van het verhaal zullen spelfouten wél oppikken. Zij lezen de tekst voor het eerst en weten nog niet wat de tekst vertelt. Zij zijn nog gefocust op details en hebben niet de ‘blinde vlek’ die je als schrijver wel hebt.

Je wilt natuurlijk niet dat lezers fouten ontdekken in de door jou met zorg geschreven tekst. Hoewel het als lezer vermakelijk is om op een menukaart te lezen dat je als dessert de verassing van de chef kan kiezen; zelf wil je die fouten niet maken.

Lees de tekst weer als nieuw

• Laat de tekst liggen en kijk er de volgende dag naar. De kans is groot dat je met een frisse blik kijkt en dat onopgemerkte fouten ineens zichtbaar worden.
• Print de tekst uit of lees hem als pdf-bestand: veranderingen zorgen hier voor vernieuwing waardoor je de tekst als nieuw leest en details wel opmerkt.
• Laat de tekst door een onafhankelijk persoon lezen; iemand die gewend is kritisch naar teksten te kijken, iemand met een geoefend oog en frisse blik…Tekstlokaal bijvoorbeeld!

Onderwijsterminologie

…OnderwijsTermen & Schrijven In Echt Nederlands

In het onderwijs worden afkortingen en termen genuttigd alsof het dropjes in de teamkamer zijn.
Een beetje verslag over een leerling bevat op z’n minst de termen OPP, OKR, SOP en IB (die ook de hulp kan inroepen van een AB). Het SWV heeft hierover ondertussen met gemeenten regelmatig een OOGO over de inhoud van dit alles. Nog te volgen?

Onderwijstermen, dacht ik op een ochtend … O-T … Ot …
Ot en Sien!
Wat kun je maken van Sien? Schrijven … schrijven-in …
schrijven in echt Nederlands!

Oké, de onderwijstermen zijn ook echt wel Nederlands, maar toch; gebruik ‘Ot en Sien’ als reminder om jargon en ‘gewone’ taal op elkaar af te stemmen.

Houd Ot en Sien in balans

Onderwijskundige termen en afkortingen zijn effectief in verslagen en rapporten. De lezers, veelal professionals, zullen deze probleemloos interpreteren. Het risico is dat deze ‘dropjes uit de teamkamer’ uitgedeeld worden aan mensen die liever niet snoepen. Mensen die graag in ‘echt’ Nederlands willen horen hoe het hun kind vergaat, wat zo’n OPP nou eigenlijk inhoudt en welke consequenties dat heeft voor de ontwikkeling van hun kind. En of ze op de website en in een informatiegids een nader verklaard SOP kunnen vinden. Wie de IB is. Waar je kunt lezen of onderwijs en gemeenten wel een integraal aanbod bieden dat uitgaat van het kind.

Als niet-professionals Ot willen leren kennen, kun je Sien inschakelen. Ontkom je niet aan vaktaal op de website?
Plaats een begrippenlijst onderwijstermen. Of maak van een vakterm in een artikel een tooltip met een verklarende tekst.
Door die extra service houd je Ot en Sien in balans.

Klantgerichtheid

“Ga de klant eens vragen naar de dingen die je liever niet hoort”

“Ik denk wel dat bedrijven klanten willen, maar willen medewerkers wel klanten?”

“Zonder klanten liep het hier als een trein, denken werknemers”

Zomaar wat uitspraken in dit interview op deze video*. Het zijn uitspraken van Jos Burgers, auteur van diverse management-bestsellers over klanten en klantgerichtheid.
Ooit was ik eens bij een presentatie van hem. Hij sprak ons als leden van de managementteams van basisscholen aan. Klantgerichtheid in het (basis)onderwijs wordt een steeds belangrijker aandachtspunt. Maken wij als school wel waar wat we beloven? Zijn de wederzijdse verwachtingen van school en ‘klanten’ op elkaar afgestemd? Waarin onderscheiden wij ons als school of kindcentrum eigenlijk; waarom zouden ouders voor onze school of kindcentrum kiezen? Hoewel in dit interview steeds wordt gesproken over bedrijven, geldt dit op veel punten zeker voor scholen. Ter inspiratie…

*De video duurt 11 minuten. Transcript bekijken? Klik na het starten op het YouTube-logo en klik op de knop ‘meer’ onder de video. 

Blog + image = Blimage

Men neme het woord Blog. Voeg daarbij het woord Image en kneed het tot een nieuw woord: Blimage!  Blimage is een initiatief uit Amerika en is overgenomen door @FransDroog. Onder #blimageNL wil hij bereiken dat er vanuit het onderwijs meer blogs geschreven worden.

Door plaatjes die je aan elkaar doorgeeft, laat je je inspireren om een blog te schrijven over het onderwijs. “Het is een leuke en creatieve manier om mensen uit het onderwijs te laten nadenken over hun eigen praktijk en ervaringen en deze te delen met anderen,” aldus Frans Droog, zelf een ‘edublogger’.

Blimage door leerlingen

Ik bedacht dat het een prachtige taalles zou zijn voor leerlingen zelf. Niet over leerlingen schrijven maar door leerlingen laten schrijven. Introduceer blimage. Geef ze een foto, een illustratie. Laat ze schrijven wat er in ze opkomt door de afbeelding. Moedig ze aan. Inspiratie moet je soms aanreiken. Zo geven ze aan elkaar inspiratie en verhalen door.

Als taalles 

Hoe mooi zou het zijn als diezelfde leerlingen op de (groepspagina van de) website hun eigen blog hebben, individueel of groepsgericht. Mooie taalles. Dat dit dan gedeeld wordt op het Twitter-account van de school onder #blimageNL #naamvandeschool. Dat hier dan over gepraat wordt op social media, en ook op ‘offline-verjaardagen’. Zijn het geen verhalenschrijvers? Dan kunnen er van afbeeldingen ook memes gemaakt worden. Korte –soms komische– kreten geïnspireerd door de afbeelding. Laat ze delen en tel de opbrengsten op van de reacties die hier ongetwijfeld het gevolg van zijn.

Vast ter inspiratie voor uw eigen blimage: een foto die ik ooit maakte op een Portugese markt.